İzzy'nin Yeri

Pek çoğumuz ofisimizde ya da evimizde bilgisayar karşısında oldukça uzun zaman geçirmek zorunda kalıyoruz ya da bundan zevk alıyoruz. Ekrana bakarken gözümüzde oluşan yorgunluk belirtilerinin farkına varıp belki de ara sıra gözümüzü dinlendirmeye çalıştığımız da oluyor. Ancak bu basit görünen sorun ciddi göz problemlerinin belirtisi ya da nedeni olabilir. Basit önlemler ile bilgisayarın neden olduğu göz problemlerinden biraz olsun kurtulmak mümkün.

Geçenlerde internette gezerken şöyle bir yazıya rastladım:

Bilgisayar Kullanırken Gözlere Dikkat

Gerekli koşullar sağlanmadan uzun süre bilgisayar ekranı başında çalışmak, çeşitli göz hastalıklarına yol açabiliyor.

NTV-MSNBC (Güncelleme: 04:53 ET 29 Ekim 2005 Cumartesi)
\”Uygun koşullar sağlanmadan saatlerce ekran karşısında oturmak, göz kaslarını yorar, arpacığa yol açar, göz tansiyonu olanlarda kan basıncını yükseltir\” uyasında bulunan Prof. Dr. Kutay Andaç, \”uzun süreli çalışma sonrası gözlerinize pamukla ılık su kompresi yapın\” önerisinde bulundu.

Ege Üniversitesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kutay Andaç, yaptığı açıklamada, bilgisayar ekranından yayılan radyoaktif ışınlar ve yanlış koşullarda uzun süre kullanımın, göz kaslarını yorduğunu kaydetti.

Bu şekilde gözlerde kızarma ve arpacığın meydana gelebildiğini ifade eden Prof. Dr. Andaç, özellikle çalışmanın sonuna doğru baş, boyun, sırt ve ensede de ağrılar yaşandığını söyledi. Prof. Dr. Andaç, \”Ayrıca gerekli koşulları yerine getirmeden bilgisayar kullanmak, göztansiyonu olan kimselerde göz içi kan basıncını yükselterek, göz tansiyonu krizini davet eder. Gözler kızarır ve şiddetli ağrılar meydana gelir\” dedi.

Ne Yapmalı?

Bilgisayarın yanlış koşullarda kullanımı nedeniyle göz ve vücutta meydana gelebilecek zararlardan korunmanın yolları bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Andaç, şunları kaydetti:

Öncelikle gözü ve bedeni yormamak gerekir. Bilgisayar kişinin yan tarafında değil, tam önünde olmalıdır. Ekran net olmalı ve yazılar titreşmemelidir. Ayrıca bilgisayar ekranına 40-50 santimetreden fazla yaklaşılmamalıdır. Uzun saatler boyunca bilgisayarla çalışıldıktan sonra gözlere mutlaka pamukla ılık suyla kompres yapılmalıdır. Bilgisayar odada, gün ışığını tam karşıdan değil de, arkadan ya da yandan alacak bir yere konulmalıdır. Ortam loş olmalı ve tavan ışığı ekranda yansımamalıdır. Ayrıca klavye bir masa lambasıyla aydınlatılmalıdır.

Prof. Dr. Andaç, her yarım saatte bir ekran karşısından kalkılarak, gözlerin dinlendirilmesi gerektiğini de vurguladı.

Elbette bilgisayara bağlı olan belirtilerin görülme sıklığı ve şiddeti kişiye bağlı görsel bozuklukların yanı sıra çalışma ortamının düzenine ve kişinin alışkanlıklarına göre değişiklik gösterir. \”Bilgisayara Bağlı Göz Yorgunluğu\” olarak adlandırılan bu rahatsızlık, bilgisayar kullanımına bağlı olarak gelişen gözün kendisinde veya görme keskinliğinde meydana gelen problemler bütünüdür. Birçok belirti bir arada ya da tek başına görülebilir. Sıklıkla:

• Yorgun ve ağrılı gözler
• Bulanık görme
• Yanma ve batma
• Kuruluk hissi
• Sulanma
• Kızarıklık
• Gözleri kısarak bakma
• Odaklama zorluğu
• Çift görme
• Işık hassasiyeti
• Baş ağrısı
• Boyun, sırt ve omuz ağrısı

gibi yakınmalar görülebilir. Yukarıdaki belirtilerin birkaçına bile sıklıkla bende de oluyor yanıtını veriyorsanız bunlar göz yorgunluğunuzu işaret ediyor demektir.

Elbette gözünüzde var olan bir kırma kusurunun göz yorgunluğu açısından kolaylaştırıcı bir faktör olduğunu biliyoruz. Bu durum bir göz hekimine başvurduğunuzda açığa kavuşacaktır. Ancak bizimde çalışma ortamımızda göz yorgunluğunu önlemek için alabileceğimiz önlemler var:

1. Monitörünüz düşük titreşimli ve mümkün olduğunca büyük olsun (mümkünse LCD).
2. Bilgisayar ekranınız baş seviyesinden yüksek olmasın.
3. Ekran rengi olarak koyu renler yerine açık renkler tercih edin.
4. Kaliteli bir ekran filtresi kullanın.
5. Dış ortamdan ekrana yansıma olmayacak şekilde bir ışıklandırmada çalışın.
6. Ekran koruyucunuzu mümkün olduğunca sık devreye girecek şekilde ayarlayın. Böylece daha sık ekrandan uzaklaşacaksınız.
7. Her 20 dakikada bir gözlerinizi kapatıp daha sonra mümkün olduğunca uzak bir noktaya bakın.
8. Ekran karşısında mümkün olduğunca sık gözünüzü kırpın. Bunu unutmamak için gerekirse ekranınızın köşesine post-it yapıştırın.

Tüm bu önlemler elbette gözünüzün yorulmasını belli bir oranda azaltacaktır. Ancak göz doktorunuz size özel birtakım önerilerde bulunabilir. Örneğin kontak lens kullananların zaten göz kuruluğu ve buna bağlı olarak gözlerde yanma, batma gibi yakınmaları olabilir. Buna birde gün boyu bilgisayar başında çalışma eklendiğinde bu tip şikayetlerde artma kaçınılmaz hale dönüşür. Normalde okuma mesafesi 40cm kabul edilerek okuma gözlükleri buna göre ayarlanmıştır. Bilgisayar ekranında ise bu mesafe daha uzun olduğundan okuma gözlüğü kullananların göz yorgunluğunu minimuma indirmek için bilgisayar için farklı bir gözlük kullanması gerekebilir.

Günümüz çalışma yaşamında kuşkusuz bilgisayarlar vazgeçilmez araçlar. Ancak sağlığın hele de göz sağlığının her şeyin önünde olduğunu unutmamalıyız. Birtakım yakınmalarınız olmasa bile sakın beklemeyin ve çalışma ortamınızı sağlığınız için yeniden düzenleyin.

Tüm bunları nasıl uygulayacağım diyorsanız, o zaman WorkRave adresine gidip, ilgili programı makinanıza yükleyin:

http://www.workrave.com/