İzzy'nin Yeri

İNANMASANIZ, bir yerden bulun bakın… 2009 bütçe tasarısına göre, dünyada ve Türkiye\’de kriz yok. Her şey güllük gülistanlık.

2009 yılı bütçe tahminleri; vergi gelirleri, giderler, büyüme, dolar kuru, özelleştirme, faiz giderleri ve cari transferler yönünden, krizin etkilerini taşımıyor.

DOLAR VE ÖZELLEŞTİRME

Örneğin; dolar daha şu anda 1.50 YTL civarında. Buna rağmen, 2009 yılında ortalama dolar kuru 1.41 YTL, bu yılın sonuna kadar da hedef 1.28 YTL olarak öngörülüyor.

Tüm ülkelerin para diye kıvrandığı ve ciddi bir krizin yaşandığı bir dönemdeyiz. 2008 yılı özelleştirme hedefi olan 11 milyar dolar, 8 milyar dolarda kalacak. Buna rağmen, 2009 yılında, özelleştirmenin hızlanacağı ve yüzde 51 artacağı varsayılıyor (Demek ki 2009\’da özelleştirmeye hücum olacak veya her şey yok pahasına satılacak!..)

FAİZ GİDERLERİ

2009 yılı faiz harcamalarına ilişkin hedefler de dikkat çekici.

2008 sonunda 54,5 milyar YTL olacağı tahmin edilen faiz giderlerinin, 2009 yılında yalnızca yüzde 5.5 artarak, 57.5 milyar YTL olacağı varsayılıyor. Oysa, 2008\’de artan faiz oranları üzerinden borçlanılan tutar, 2009\’da ödenecek. Faizlerin 2009\’da değil düşmesi, bu düzeylerde bile kalması zor gözüküyor. Nitekim, Hazine\’nin bono ve tahvil ihalelerinde de bu artış net olarak gözlemleniyor. 2009\’da, yıl içinde ödenecek şekilde yapılacak borçlanmaların da faiz oranları 2008\’den yüksek olacak (Demek ki 2009\’da faiz oranları birdenbire düşmüş olacak!..).

BÜYÜME

2009\’da öngörülen büyüme hedefi gerçekçi değil. Dünyanın hızla durgunluğa girdiği ve bu durgunluğun da giderek derinleştiği bir dönemde, yüzde 4 büyüme mümkün değil. Nitekim, Maliye Bakanı da bütçeyi sunuşunda \”Ülkemiz krizden iki şekilde etkilenir. Birincisi, kredi imkanlarının daralmasıyla, borçlanma daha maliyetli hale gelebilir. İkincisi ise büyüme hızımızın düşmesiyle birlikte işsizlik artabilir\” demişti. Ancak, bu düşüncenin bütçeye yansımadığını görüyoruz (Demek ki 2009\’da Maliye Bakanı\’nı bile yanıltacak bir büyüme olacak!..).

VERGİ GELİRLERİ

2009 bütçesinde öngörülen 249 milyar YTL\’lik gelirlerin, 202 milyar YTL\’sinin yani yüzde 81\’inin vergi gelirlerinden oluşması hedefleniyor. Buna göre, 2008\’de 175 milyar YTL olması beklenen vergi gelirlerinde, 2009\’da yüzde 16 artış olması öngörülüyor. 2009\’da ithalat gerileyecek ama en yüksek vergi artışı da yüzde 22.47 ile \”İthalde Alınan KDV\”de bekleniyor.

ÖTV\’de yüzde 14, dahilde alınan KDV\’de ise yüzde 12 artış bekleniyor. Oysa KDV artışı, 2008\’in ilk dokuz ayında, yüzde 1.5!.. Yukarıda sayılan \”Dolaylı Vergiler\”, toplam vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 65\’ini oluşturuyor.

2009 yılında, piyasalarda durgunluk yaşanması, üretimde gerileme olması, işsizliğin artması, ülkeye gelen 25 milyon turistte azalma olması, inşaat sektöründe yaşanan durgunluğun devam etmesi, ihracatın ve ithalatın gerilemesi, harcamaların kısılması bekleniyor. Böyle bir ortamda, vergi gelirlerinde, dünyada ve Türkiye\’de sanki hiç kriz yokmuş gibi, gelir tahminleri yapılmış (Demek ki kriz Türkiye\’yi etkilemeyecek. Yukarıda belirtilen sektörlerde, canlanma olacak!..).

2009 bütçesinin diğer kalemlerine de baktığımızda, benzer yorumları yapabiliriz.

Dünyada ve Türkiye\’de sanki hiç kriz yokmuş gibi ya da Türkiye krizden hiç etkilenmeyecek veya teğet geçecekmiş gibi hazırlanan 2009 bütçe tasarısının, acilen revize edilmesi, hedeflerin de gerçekçi olarak belirlenmesi gerekiyor. Yoksa IMF bütçe konusunda ümüğümüzü sıkar.

Bu arada ilginç bir tespitimiz var; bütçede, orta vadeli mali planda ve yıllık programlarda kullanılan rakamların hiçbiri diğerini tutmuyor!.. Fıkra gibi…